آشنایی با کشتی لوجو مازندران

آشنایی با کشتی لوچو مازندران
کشتی از جمله ورزش‌هایی است که روحیه پهلوانی را در ورزشکار می‌افزاید و راه و رسوم مردانگی را دیکته می‌کند.
 به گزارش گروه ورزش باشگاه خبرنگاران کشتی لوچو ورزش سنتی و باستانی استان مازندران است که به  ورزش پهلوانی لوچو نیز شهرت دارد و از دوران بسیار دور،‌جایگاهش را در فرهنگ و باور‌های ارزشی مردم مازندران تثبیت کرده است.
 
لوچو از دو کلمه هم وزن لو و چو ترکیب شده است که هر یک دارای معنی جداگانه است لو به معنای لبه و کنار چیزی و واژه چو به معنی چوب است لذا لوچو به لبه چوب اطلاق می‌شود.
 
 در اصطلاح، لوچو به چوب بلند،‌با طول تقریبی سه متر  و قطر حدود 6 تا12 سانتی متر گفته می‌شود که پارچه خلعتی بر بالای آن بسته می شود این جوب در محل برگزاری کشتی نصب و پارچه روی آن افراشته می شود و مجموعا به صورت سمبل و نشانه مسابقات کشتی محسوب می شود.
 
در مسابقات بزرگ و رسمی که جوایز  و هدایا گوسفند و گاو می باشد به پای چوب لوچه بسته می شود این کشتی در حالت رسمی خود در ایام بیکاری روستاییان در یک یا چند متوالی که ممکن است به دو هفته نیز برسد و بیشتر در اعیاد مذهبی و ملی و قبل و بعد از نشانه و یا پس از درو کردن شالی ونیز به هنگام تشکیل بازار های محلی و عروسی ها انجام می شود برگزار کنندگان مسابقه بیشتر پیشکسوتان و ریش سفیدان و معتمدان محلی هستند بزرگان منطقه پس از فراهم کردن مقدمات زمان و مکان مسابقه را تعیین و آنرا به اطلاع محلات همجوار و نیز پهلوانان و مردم سایر بخش‌ها و شهرستان ها می رسانند.
 
هزینه برگزاری مراسم ونیز جوایز کشتی گیران توسط اهالی یک یا چند روستا تامین و پرداخت می شود کشتی لوچو را از یک تا سه نفر از پیشکسوتان این رشته داوری می کنند داور یا داوران را که در وسط میدان مراقب انجام کشتی بوده ودر محوطه مسابقه قدم می زنند میان مج می گویند کشتی با مراسم اولیه و مبارزه طلبی و حریف خواهی یکی از پهلوانان آغاز می شود .
 
در این کشتی هر یک از طرفین می کوشند تا یک یا چند نقطه از بدن حریف را به زمین بزنند کشتی گیری که در خطر می افتد با زدن کف دو دست به هم از ادامه مسابقه  خود داری می نماید اما حق خارج شدن از زمین را ندارد از جمله فنون رایج در کشتی لوچو می توان به دست کاپ،  غار بال، برات، پس کاپ، تاش کاپ،  اشاره کرد اساس کشتی لوچو بر جنبه های پهلوانی احترام به حریف ، پرهیز از تکبر و خود خواهی ، رعایت ارزش های اسلامی و اخلاقی استوار است لذا هرگونه ضربه زدن به کتف،  گرفتن گوش یا گرفتن انگشت دست سر چنگ و ضربه زدن با کف دست به بدن یا سر حریف، گرفتن گوشت بدن و یا آسیب رساندن عمدی خطا محسوب می شود.

برنده نهایی این کشتی جوایز خود را که به پای چوب لوچو بسته شده برداشته و چوب لوچو را بر دوش گرفته به نشانه پیروزی همراه با اهالی روستا و همراهانش به محل خود می برد.

رسم است که در آغاز این مسابقه ساز و دهل نواخته می‌شود که حالت اعلان برگزاری مسابقه را دارد. به اعتقاد بیشتر کارشناسان ، کشتی لوچو، کشتی آزاد نیست. کشتی لوچو از زمانی که با کشتی آزاد آمیخته شد اصالت خود را از دست داده!

حتی لباسهای سنتی لوچو از یادها رفته و به شکلهای گوناگون درآمده است. لباس سنتی لوچو از بند و شلوار مخصوص تشکیل و گاهی با کیسه‌های ضخیم دوخت میشد که اصطلاحاً به شلوار چاقا و کرباس معروف بود و وقتی پهلوان بند آن محکم می گرفت، پاره نمی‌شد و پهلوان از این طریق قدرتش را به نمایش می‌گذاشت امروزه به دلیل ازبین رفتن این لباس نمی‌شود از فنون بند و پس استفاده کرد.

امروزه مانند کشتی آزاد، زمانی را برای کشتی لوچو گذاشتند در حالیکه درگذشته اگر کشتی چند ساعت هم به درازا می‌کشید باید برنده انتخاب وبه مردم معرفی می‌شد و گوسفندی را به عنوان جایزه به فرد پیروز می‌دادند همچنین اگر کسی در لوچو پیروز می شد هماورد او تا یک سال با او کشتی نمی‌گرفت.

البته شایان ذکراست، درگذشته پهلوان حرمت و شخصیت خاصی داشت و اگر کسی از حریف شکست می‌خورد به مدت یک سال حق کشتی گرفتن با او نداشت و به اصطلاح پهلوان، پهلوان می‌ماند اما درحال حاضر این مسابقات به صورت دوره‌ای برگزار می شود و حریفان هر هفته چند بار به مصاف هم می روند.

کشتی لوچو از ورزشهای پهلوانی وسنتی مازندران است که همه ساله مردم زیادی همزمان با 26 عید ماه قمری و 28 تیرماه خورشیدی در آیینی که به جشن مردگن معروف است با تیه غذا و خوراکی‌های محلی، در مزار اهل قبور به شادمانی و سرور می‌پردازند در حین برگزاری این جشن مسابقات کشتی سنتی لوچو هم برای شناسایی پهلوان‌ترین فرد منطقه اجرا می‌شود.

امروزه لوچو را در قالب زمان گنجانده‌اند و اگر حریفان در این زمان معین مساوی شوند، با قرعه کشی برنده را انتخاب می‌کنند اما در گذشته پهلوان کسی بود که حتی چندین ساعت مداوم کشتی می‌گرفت تا برنده از زمین بیرون بیاید و گرنه کشتی را تمام نمی‌کرد ضمناً اگر پهلوانی همه حریفان را زمین می‌زد و درحال لباس پوشیدن  بود، باید به حریف طلبی کشتی گیر تازه از راه رسیده پاسخ می‌داد و با او کشتی می‌گرفت حتی اگر پهلوان لوچو را می‌گرفت و به سمت محل خود درحال حرکت بود و درطول راه به حریفی برخورد می کرد همان جا لوچ‌و را می‌کاشت و با آن حریف کشتی می‌گرفت.

البته گفتنی است، لوچو متعلق به همه مازندرانی‌ها بوده و در ده ماه گذشته با ثبت لوچو که با قدمت 1600ساله هنوز در کشور ثبت نشده بود ، ثبت شد و بر اساس تقویم چهار ساله امید این است که در سال 93، شاهد نخستین دوره مسابقات بین‌المللی کشتی ‌لوچو در مازندران و ثبت بین‌المللی کشتی لوچو باشیم.